Siedem mitów na temat coachingu
Coraz więcej słyszy się o coachingu. Wszyscy wokół używają tego słowa, ale odnoszę wrażeni, że chyba nie do końca rozumiejąc co ono oznacza. Przykład sprzed kilku tygodni. Informacja na temat papieża na jednym z popularnych portali: „Franciszek jest jezuitą, a jezuici są fachowcami od duchowego coachingu”. Co konkretnie dziennikarz miał na myśli możemy się tylko domyślać. Zapewne nie było to takie rozumienie słowa coaching jakiego uczymy od lat na szkoleniach, używamy w książkach na ten temat i proponujemy jako usługę naszym klientom. Mówiąc krótko, wokół coachingu narosło wiele mitów i nieścisłości. Warto przyjrzeć się kilku najpopularniejszym.
Mit 1. Coaching polega na powtarzaniu np. „Sukces jest w Tobie! Wyszukaj go i wydobądź! Możesz! Każdy może!
To ostatnio dość częsta opinia, która działa jak wirus. Rozprzestrzenia się z niezwykłą szybkością infekując sposób myślenia osób spoza branży. Zgodnie z tą definicją, „robienie coachingu” polega na częstym wplataniu do swoich wypowiedzi złotych myśli typu: „możesz wszystko, jeśli chcesz”, „wyjdź poza strefę komfortu” czy też „zasługujesz na to, by żyć jak marzysz”. Gdyby to działało to wystarczyłoby chwilę posłuchać tych „mądrości” i sprawa załatwiona! Do końca życia idylla. Tyle, że to nie ma nic wspólnego z tą szlachetną dziedziną wspierania rozwoju jaką jest coaching. Ponieważ główna aktywność coacha koncentruje się na słuchaniu, tworzeniu relacji sprzyjającej zmianie, oraz zadawaniu pytań. Takich, które pozwalają na odkrycia, wglądy, spojrzenie z innej perspektywy, a w konsekwencji na samodzielną zmianę. Coaching to proces doskonalenia kompetencji w obszarze, który chce rozwijać Klient (tak nazywamy osobę którą wspiera coach). Pomaga ludziom w stawaniu się tym, kim chcą i byciu najlepszym, jak to możliwe. Wydobywa i wzmacnia to, co w ludziach najlepsze (J.O’Connor)
Mit 2. Jeśli ktoś mówi że jest coachem to tak rzeczywiście jest.
Tu sprawa jest nieco bardziej skomplikowana, ponieważ formalnie zawód coacha nie został jeszcze zarejestrowany. Ale z całą mocą możemy tu zaakcentować, że nie każda osoba, która nazywa się coachem jest nim w rzeczywistości. Coaching to profesja, który wymaga odpowiednich kwalifikacji i umiejętności, oraz co niezwykle ważne, posługiwania się kodeksem etycznym. Najłatwiej to zweryfikować dzięki certyfikatowi, którym posługuje się dany coach, choć oczywiście nie zawsze dobry certyfikat daje na pewność profesjonalizmu w działaniu. Jak to bywa w wielu zawodach, ostatecznie decyduje człowiek.
Mit 3. Coaching to forma nowoczesnej psychoterapii.
Należy oddzielić te dwie dziedziny, ponieważ mimo pewnych podobieństw są to dwie odrębne dziedziny wspierania rozwoju. Psychoterapia polega na leczeniu rozmaitych schorzeń i problemów natury psychicznej. Pozwala także na leczenie zaburzeń nerwicowych, lękowych, depresji, uzależnień oraz zaburzeń osobowości. Często wspiera leczenie farmakologiczne. Są to obszary niedostępne dla coachów, głównie z powodu braku przygotowania do pracy z takimi pacjentami. Coaching zajmuje się wspieraniem rozwoju wyłącznie osób zdrowych, które pragną zwiększyć efektywność swoich działań, mieć więcej satysfakcji z tego co robią lub zaplanować kroki pozwalające osiągnąć sukces, jakkolwiek by on nie był definiowany dla danej osoby.
Mit 4. Pójdę do coacha i problem zniknie
Praca nad sobą w coachingu wymaga silnej motywacji i zaangażowania a niekiedy nawet determinacji. Rozmowa z coachem jest tylko częścią całego procesu, który w dużej mierze polega także na samodzielnej i systematycznej codziennej pracy pomiędzy spotkaniami. Poza tym, samo zapewne nie nic nie zniknie, ponieważ samo się nie pojawiło. Najprawdopodobniej my sami często w sposób nieświadomy doprowadzamy do powstania niekomfortowej czy problemowej sytuacji. Coach może tylko pomóc odnaleźć sposób w jaki do tego doprowadziliśmy i jak to zmienić.
Mit 5. Coaching to panaceum na wszystkie kłopoty
Coaching najczęściej pomaga osobom, które mają doświadczenie wiedzę i umiejętności w jakimś obszarze, a mimo to z czymś sobie nie radzą. Dzięki pracy z coachem mogą odkryć sposób jak wykorzystać ten potencjał który już mają. Na przykład, jeżeli ktoś ma wiedzę na temat wystąpień publicznych, a co więcej, z powodzeniem wielokrotnie występował, ale bardzo się stresuje, ponieważ teraz ma wystąpić przed znacznie większym audytorium, to praca z coachem może być pomocna. Natomiast jeśli klient nie ma wystarczającej wiedzy w tym obszarze, to potrzebuje skorzystać z innych metod, czyli przeczytać książkę, pójść na szkolenie czy studia podyplomowe. Coach nie dostarcza wiedzy, ponieważ nie jest ekspertem w każdej dziedzinie. Tym zajmują się nauczyciele wykładowcy czy szkoleniowcy.
Mit 6. Ludzie pytają – z czego coachujesz?
Coraz większa popularność coachingu i duża ilość coachów spowodowały, że wielu z nich chce się wyróżnić. To naturalne. Dlatego powstają coraz to nowe „specjalności”. Ale tak naprawdę ciągle chodzi o to samo, czyli, jak pomóc konkretnej osobie skorzystać z całego potencjału który posiada. Niezależnie od obszaru którego ta praca dotyczy. Może to być dieta, relacje czy efektywność w pracy. Dlatego nie można coachować z czegoś. Mówiąc precyzyjniej coach i klient, decydując się na współpracę zawierają przymierze i budują specyficzną relację, która tworzy bezpieczne warunki do rozwoju (niezależnie od obszaru zmiany).
Mit 7. Coach jest człowiekiem doskonałym.
Oczywiście nie ma ludzi doskonałych, choć są osoby, które tak się starają zaprezentować. Osoba pracująca jako coach powinna kroczyć własną ścieżką rozwoju. Choć trudno jest nakłonić do tego wszystkich coachów. Proces nieustannego doskonalenia i zdobywania wiedzy jest wpisany w ten zawód. Wspierając w zmiany u innych, należy dużą uwagę zwrócić na własny rozwój. Dlatego coach, któremu zależy na wysokiej skuteczności powinien czytać literaturę fachową, nieustanie się szkolić pracować pod okiem superwizora. Oczywiście nie każdy coach to robi, dlatego decydując się na pracę z konkretną osobą warto dopytać jak dba ona o własny rozwój na co dzień.
Rafał Nykiel
